Farklı motivasyonlara sahip sanatçılar tarafından şiddetin zaman zaman bir araç ya da bir imge olarak kullanılması, kimi işlerde sanat eserleri alımlayıcılarla buluşurken şiddetin olanaklarından yararlanılması gibi üretim biçimlerine ek olarak, bazı sanat akımlarında şiddetin bir ifade yöntemi, tekrar eden bir araç olarak da kullanıldığı görülmektedir. Bu akımlar, beslendiği/karşıtında konumlandığı toplumsal-siyasal düzenlerle birlikte ele alındığında bir yöntem olarak şiddetle nasıl bir tarihsellik içerisinde kesiştikleri ortaya konulabilir. Şiddet ile dans eden bu üretimler, Türkçeye “öncü sanat” olarak çevrilen avangart sanat (yenilikçi değerler barındıran), protest sanat (muhalif konumlanmacı), Türkçeye “karşı sanat” olarak çevrilen anti-art gibi sanatın icra edilme biçim ve yöntemlerine dair farklı konumlanışları ile öne çıkan çatı kavramlar altında ele alınabileceği gibi Fütürizm (1909-1918), Dadaizm (1916-1923), Fluxus (1960-70’ler) gibi yoğunlukları belirli zamansal dönemlerle sınırlı ve manifestolar ile ortak duruşları belirlenmiş sanat akımları üzerinden de okunabilir. Şiddete göz kırpan bu sanatsal üretimlerde, şiddet sanatsal üretimin biçim ve yöntemlerinde ortaya çıkan duygusal/politik tutumların bir dışavurumu olarak kendine yer bulduğundan bu ilişkilerin, bu nedenselliğin izi sürülmüştür. Bu çalışmada daha çok alımlayıcıya karşı üreticilerden doğru planlanmış politik bir tutumun söz konusu olduğu, verili politik ortama dair alımlayıcının konumlanışı, varoluşu ile ilgili üreticilerin çeşitli tasarruflarda bulunduğu durumlara, olaylara, sanatlara odaklanacağım. Bunlara odaklanırken bahsi geçen kişilerin, grupların ya da akımlarda sadece alımlayıcının kışkırtıldığı örnekleri ele alarak bu kişilerin, grupların ya da akımların arasında tarihsel bir birikim, ilişki, yaklaşım kurulup kurulamayacağının izlerini süreceğim. ORCID NO: 0000-0002-9311-7325
Anahtar Kelimeler: Şiddet, Sanat, Dadaizm, Sitüasyonist Enternasyonal, Karşı Sanat
|
