Farklý motivasyonlara sahip sanatçýlar tarafýndan þiddetin zaman zaman bir araç ya da bir imge olarak kullanýlmasý, kimi iþlerde sanat eserleri alýmlayýcýlarla buluþurken þiddetin olanaklarýndan yararlanýlmasý gibi üretim biçimlerine ek olarak, bazý sanat akýmlarýnda þiddetin bir ifade yöntemi, tekrar eden bir araç olarak da kullanýldýðý görülmektedir. Bu akýmlar, beslendiði/karþýtýnda konumlandýðý toplumsal-siyasal düzenlerle birlikte ele alýndýðýnda bir yöntem olarak þiddetle nasýl bir tarihsellik içerisinde kesiþtikleri ortaya konulabilir. Þiddet ile dans eden bu üretimler, Türkçeye “öncü sanat” olarak çevrilen avangart sanat (yenilikçi deðerler barýndýran), protest sanat (muhalif konumlanmacý), Türkçeye “karþý sanat” olarak çevrilen anti-art gibi sanatýn icra edilme biçim ve yöntemlerine dair farklý konumlanýþlarý ile öne çýkan çatý kavramlar altýnda ele alýnabileceði gibi Fütürizm (1909-1918), Dadaizm (1916-1923), Fluxus (1960-70’ler) gibi yoðunluklarý belirli zamansal dönemlerle sýnýrlý ve manifestolar ile ortak duruþlarý belirlenmiþ sanat akýmlarý üzerinden de okunabilir. Þiddete göz kýrpan bu sanatsal üretimlerde, þiddet sanatsal üretimin biçim ve yöntemlerinde ortaya çýkan duygusal/politik tutumlarýn bir dýþavurumu olarak kendine yer bulduðundan bu iliþkilerin, bu nedenselliðin izi sürülmüþtür. Bu çalýþmada daha çok alýmlayýcýya karþý üreticilerden doðru planlanmýþ politik bir tutumun söz konusu olduðu, verili politik ortama dair alýmlayýcýnýn konumlanýþý, varoluþu ile ilgili üreticilerin çeþitli tasarruflarda bulunduðu durumlara, olaylara, sanatlara odaklanacaðým. Bunlara odaklanýrken bahsi geçen kiþilerin, gruplarýn ya da akýmlarda sadece alýmlayýcýnýn kýþkýrtýldýðý örnekleri ele alarak bu kiþilerin, gruplarýn ya da akýmlarýn arasýnda tarihsel bir birikim, iliþki, yaklaþým kurulup kurulamayacaðýnýn izlerini süreceðim. ORCID NO: 0000-0002-9311-7325
Anahtar Kelimeler: Þiddet, Sanat, Dadaizm, Sitüasyonist Enternasyonal, Karþý Sanat
|
