Toplumsal yaşamın hemen hemen her alanında tanık olduğumuz şiddet olgusu, sağlık alanında da varlığını sürdürmektedir. Öyle ki sağlıkta şiddet, işyerindeki şiddet türlerinin neredeyse dörtte birini oluşturmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre, sağlık çalışanlarının %8 ila %38’i çalışma yaşamlarının belirli bir döneminde fiziksel şiddete maruz kalmaktadır. Türkiye’deki duruma baktığımızda 2022 yılında Sağlık Sen’in Sağlıkta Şiddet Raporu’na göre 249 şiddet olayı yaşanmıştır. Sağlıkta şiddet hem dünyada hem Türkiye’de önemini koruyorken “şiddet olgusu, sağlık çalışanlarını nasıl etkilemektedir?” sorusundan hareketle bu çalışma, sağlıkta şiddetin çalışanlar üzerindeki etkisini sistematik derleme yöntemiyle incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda veriler, 30 Eylül – 15 Ekim 2023 tarihleri arasında ULAKBİM tarafından geliştirilen TR-Dizin veri tabanı aracılığıyla toplanmıştır. PRISMA Protokolü dikkate alınarak yürütülen bu çalışmada, dahil etme ve dışlama kriterleri dikkate alınarak çalışmanın konusuna uygun 14 makale derleme kapsamına alınmıştır. Çalışmaların kalite değerlendirmesini belirlemek üzere Joanna Briggs Institute tarafından yayımlanan “JBI Critical Appraisal Checklist” kullanılmıştır. İncelenen 14 çalışma doğrultusunda, sağlıkta şiddet olgusunun çalışanlar üzerinde tükenmişlik, karamsarlık, çalışma ortamına, hastalara ve çalışma arkadaşlarına karşı güvensizlik, motivasyon kaybı, korku, kaygı, işten ayrılma, farklı bir iş koluna yönelme ve mesleki değer kaybına neden olduğu bulunmuştur. Derleme kapsamında incelenen çalışmalardan hareketle sağlıkta şiddet olgusunun yalnızca sağlık çalışanları üzerinde değil, sağlık sistemi ve sağlık kurumları açısından da olumsuz etkilere sahip olduğu ifade edilebilir. ORCID NO: 0000-0003-2693-4576
Anahtar Kelimeler: şiddet, sağlıkta şiddet, sağlık çalışanları, çalışan güvenliği
|
