Toplumsal yaþamýn hemen hemen her alanýnda tanýk olduðumuz þiddet olgusu, saðlýk alanýnda da varlýðýný sürdürmektedir. Öyle ki saðlýkta þiddet, iþyerindeki þiddet türlerinin neredeyse dörtte birini oluþturmaktadýr. Dünya Saðlýk Örgütü’ne (DSÖ) göre, saðlýk çalýþanlarýnýn %8 ila %38’i çalýþma yaþamlarýnýn belirli bir döneminde fiziksel þiddete maruz kalmaktadýr. Türkiye’deki duruma baktýðýmýzda 2022 yýlýnda Saðlýk Sen’in Saðlýkta Þiddet Raporu’na göre 249 þiddet olayý yaþanmýþtýr. Saðlýkta þiddet hem dünyada hem Türkiye’de önemini koruyorken “þiddet olgusu, saðlýk çalýþanlarýný nasýl etkilemektedir?” sorusundan hareketle bu çalýþma, saðlýkta þiddetin çalýþanlar üzerindeki etkisini sistematik derleme yöntemiyle incelemeyi amaçlamaktadýr. Bu kapsamda veriler, 30 Eylül – 15 Ekim 2023 tarihleri arasýnda ULAKBÝM tarafýndan geliþtirilen TR-Dizin veri tabaný aracýlýðýyla toplanmýþtýr. PRISMA Protokolü dikkate alýnarak yürütülen bu çalýþmada, dahil etme ve dýþlama kriterleri dikkate alýnarak çalýþmanýn konusuna uygun 14 makale derleme kapsamýna alýnmýþtýr. Çalýþmalarýn kalite deðerlendirmesini belirlemek üzere Joanna Briggs Institute tarafýndan yayýmlanan “JBI Critical Appraisal Checklist” kullanýlmýþtýr. Ýncelenen 14 çalýþma doðrultusunda, saðlýkta þiddet olgusunun çalýþanlar üzerinde tükenmiþlik, karamsarlýk, çalýþma ortamýna, hastalara ve çalýþma arkadaþlarýna karþý güvensizlik, motivasyon kaybý, korku, kaygý, iþten ayrýlma, farklý bir iþ koluna yönelme ve mesleki deðer kaybýna neden olduðu bulunmuþtur. Derleme kapsamýnda incelenen çalýþmalardan hareketle saðlýkta þiddet olgusunun yalnýzca saðlýk çalýþanlarý üzerinde deðil, saðlýk sistemi ve saðlýk kurumlarý açýsýndan da olumsuz etkilere sahip olduðu ifade edilebilir. ORCID NO: 0000-0003-2693-4576
Anahtar Kelimeler: þiddet, saðlýkta þiddet, saðlýk çalýþanlarý, çalýþan güvenliði
|
