ÖZ: Kadına yönelik şiddet fiziksel, cinsel, psikolojik ve ekonomik etkisi olan dünya çapında yaygın, yıllardır çözülemeyen yaşamsal bir sorundur. Dünyada her gün üç kadından biri şiddete maruz kalırken, Avrupa Birliği'ndeki kadınların yaklaşık %51,7'sinin yaşamları boyunca şiddet mağduru olduğunu, Türkiye’de kadınların %44’ü duygusal, %36’sı fiziksel, %30’u ekonomik, %12 cinsel şiddete maruz kalmaktadır. Şiddet istatistiklerindeki farklılıkları çalışmanın yapıldığı yerlerin kültürel özelliklerinden kaynaklanabilmektedir. Kadınlar için şiddetin fiziksel sağlık sonuçları, menopoz semptomlarının kötüleşmesi, diyabet geliştirme riskinin artması, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (CYBE) yakalanma, alkol ve madde kullanımı dahil yüksek riskli davranışlarda bulunmadır. Literatürde yer alan güncel çalışmalar, kadınların gebelik ve doğum sürecinde obstetrik şiddete maruz kaldığını, bu durumun olumsuz obstetrik sonuçlara sebep oluğu, partner şiddetinin meme ve jinekolojik kanserlerin ciddiyeti ve sonuçları üzerindeki etkisi olduğunu doğrulamaktadır. Ayrıca farklı güncel çalışmalar, kadına yönelik şiddetin travmatik deneyimleri ve travmaya yanıt olarak epigenetik modifikasyon yoluyla genom düzenlemesini ve ifadesini potansiyel olarak etkileyebildiğini göstermektedir. Kadına yönelik şiddetin kadın sağlığına çok fonksiyonlu ve yönlü etkileri mevcuttur. Bu nedenlerle, hemşire, ebe ve diğer sağlık profesyonellerinin kadın sağlığının artırılması için şiddete maruz kalan, şiddete maruz kalma riski taşıyan tüm kadınları şiddet riski açısından değerlendirmeleri, önlemleri arttırmaları, acil destek hizmetleri, tıbbi ve psikolojik desteğin yanı sıra sağlık hizmetlerine erişimlerini sağlamaları gerekmektedir. Bu literatür incelemesinin amacı; artan kadına yönelik şiddetin küresel ve ülke genelindeki durumunu ortaya koyarak, güncel literatür doğrultusunda kadın sağlığına etkilerini belirleyerek ve hemşirelik bakımı konusunda önerilerde katkıda bulunmaktır. ORCID NO: 0000-0001-9082-553X
Anahtar Kelimeler: Kadına yönelik şiddet, Kadın sağlığı, Hemşirelik bakımı
|
