Bu çalýþmada, ülkemizde 2017-2022 yýllarý arasýnda olmak üzere son beþ yýlda iþ yaþamýnda psikolojik taciz (mobbing) üzerine yazýlan makaleler incelenmiþtir. “Mobbing” kavramý Türk alan yazýnýnda yer alan çalýþmalarda “psikolojik taciz, psikolojik yýldýrma, psikolojik saldýrý, psikolojik þiddet, psikolojik terör” kavramlarý ile karþýlýk bulmaktadýr. Psikolojik taciz, bireyi çalýþma ortamýndan uzaklaþtýrmak amacýyla asýlsýz iddialarla küçük düþürme çabasý, zarar verme niyetiyle sistematik olarak saldýrma, iþini yapamayacak duruma getirme gibi eylemleri içermektedir. Ülkemizde psikolojik tacize iliþkin çalýþmalarýn eðitimciler, saðlýk çalýþanlarý, akademisyenler, polisler, banka çalýþanlarý, havacýlýk ve denizcilik sektöründe çalýþanlar, belediye çalýþanlarý, futbolcular, özel hizmet kurumlarýnda çalýþanlar olmak üzere çok çeþitli örneklem gruplarý ile yapýldýðý görülmektedir. Ek olarak, seçilen örneklemler dezavantajlý gruplar baðlamýnda da çeþitlenmekte; engelli bireylere, kadýnlara yapýlan psikolojik taciz ve kadýnýn kadýna yaptýðý psikolojik taciz, araþtýrma konularý arasýnda yer almaktadýr. Çalýþmalarýn içeriðine bakýldýðýnda psikolojik taciz kavramýnýn; psikolojik tacizin nedenleri ve sonuçlarý, zorba ve maðdurun kiþilik özellikleri, psikolojik taciz ile baþa çýkan bireylerin kiþilik özellikleri, psikolojik taciz ile mücadele yöntemleri, psikolojik taciz algýsý, örgütsel baðlýlýk ve sessizlik, tükenmiþlik, psikolojik etkiler, aile ve sosyal yaþama etkileri, öfke, stres, iþe yabancýlaþma, siber zorbalýk, sosyodemografik özellikler, yaþam doyumu, iþ doyumu, iþ yükü, çalýþma verimliliði ve motivasyon deðiþkenleriyle geniþ bir perspektifte çalýþýldýðý anlaþýlmaktadýr. Bu deðiþkenler ile birlikte, alan yazýnda psikolojik tacizin dünya ve Türk hukuk sistemi boyutunun ele alýndýðý çok sayýda çalýþmaya da rastlanmaktadýr.
Anahtar Kelimeler: Psikolojik Taciz (Mobbing), Ýþ Yaþamý, Türk Alan Yazýný, Derleme
|
