Bu çalışmada, ülkemizde 2017-2022 yılları arasında olmak üzere son beş yılda iş yaşamında psikolojik taciz (mobbing) üzerine yazılan makaleler incelenmiştir. “Mobbing” kavramı Türk alan yazınında yer alan çalışmalarda “psikolojik taciz, psikolojik yıldırma, psikolojik saldırı, psikolojik şiddet, psikolojik terör” kavramları ile karşılık bulmaktadır. Psikolojik taciz, bireyi çalışma ortamından uzaklaştırmak amacıyla asılsız iddialarla küçük düşürme çabası, zarar verme niyetiyle sistematik olarak saldırma, işini yapamayacak duruma getirme gibi eylemleri içermektedir. Ülkemizde psikolojik tacize ilişkin çalışmaların eğitimciler, sağlık çalışanları, akademisyenler, polisler, banka çalışanları, havacılık ve denizcilik sektöründe çalışanlar, belediye çalışanları, futbolcular, özel hizmet kurumlarında çalışanlar olmak üzere çok çeşitli örneklem grupları ile yapıldığı görülmektedir. Ek olarak, seçilen örneklemler dezavantajlı gruplar bağlamında da çeşitlenmekte; engelli bireylere, kadınlara yapılan psikolojik taciz ve kadının kadına yaptığı psikolojik taciz, araştırma konuları arasında yer almaktadır. Çalışmaların içeriğine bakıldığında psikolojik taciz kavramının; psikolojik tacizin nedenleri ve sonuçları, zorba ve mağdurun kişilik özellikleri, psikolojik taciz ile başa çıkan bireylerin kişilik özellikleri, psikolojik taciz ile mücadele yöntemleri, psikolojik taciz algısı, örgütsel bağlılık ve sessizlik, tükenmişlik, psikolojik etkiler, aile ve sosyal yaşama etkileri, öfke, stres, işe yabancılaşma, siber zorbalık, sosyodemografik özellikler, yaşam doyumu, iş doyumu, iş yükü, çalışma verimliliği ve motivasyon değişkenleriyle geniş bir perspektifte çalışıldığı anlaşılmaktadır. Bu değişkenler ile birlikte, alan yazında psikolojik tacizin dünya ve Türk hukuk sistemi boyutunun ele alındığı çok sayıda çalışmaya da rastlanmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Psikolojik Taciz (Mobbing), İş Yaşamı, Türk Alan Yazını, Derleme
|
