Bir insan hakký ihlali olan kadýna yönelik þiddet, her gelir ve eðitim düzeyinden, farklý toplumlarda ve kültürlerdeki kadýnlarýn ortak sorunudur. Dünya Saðlýk Örgütü (DSÖ) kadýnlarýn yaklaþýk olarak üçte birinin yaþamlarý boyunca fiziksel ve/veya cinsel þiddete maruz kaldýðýný ve þiddetin çoðu kadýna partnerleri tarafýndan uygulandýðýný rapor etmektedir. Fiziksel, cinsel, duygusal istismar ve kontrol edici davranýþlar þeklinde ortaya çýkan yakýn partner þiddeti (YPÞ), gerektiðinde müdahale imkaný olan bir þiddet türüdür. Ülkeye ve tanýma göre deðiþmekle birlikte prevelansýnýn %15,0-40,5 arasýnda olduðu tahmin edilen YPÞ, maternal-fetal saðlýðý olumsuz etkileyebilmektedir. Araþtýrmalar YPÞ’nin kadýnlarda çeþitli obstetrik komplikasyonlara (vajinal kanama, sezaryen doðum, erken doðum, doðum öncesi hastaneye yatýþ, erken membran rüptürü, hipertansiyon ve anemi) ve anne ölümü riskinde artýþa neden olduðunu göstermektedir. Ayrýca YPÞ maternal-fetal baðlanmada azalmaya, emzirme süresinin kýsalmasýna ve emzirmeye baþlamada gecikmeye, doðum aðýrlýðýnýn azalmasýna, gebelik haftasýna göre küçük bebek olasýlýðýna ve fetal ölümde artýþa eden olabilmektedir. Planlanmamýþ ve istenmeyen gebelikler, doðum öncesi bakým, yaþ, aile yapýsý, sosyoekonomik/eðitim durumu, sosyal güvence, iþsizlik, alkol/madde kullanýmý ve ruhsal bozukluklar ise gebelikte YPÞ ile iliþkilendirilmektedir. Dolayýsýyla, gebelere nitelikli saðlýk bakým hizmeti sunulmasý, olumsuz saðlýk sorunlarýnýn azaltýlmasý için uygun önleme programlarýnýn yürütülmesine ve erken dönemde etkili olabilecek önlemlerin alýnmasýnda, gebelik döneminde yakýn partner þiddeti maruziyetinin, etkenlerinin ve iliþkili faktörlerin belirlenmesi yardýmcý olabilecektir. ORCID NO: 0000-0001-6710-6713
Anahtar Kelimeler: Gebe, Þiddet, Yakýn Partner Þiddeti, Hemþirelik, Saðlýk Bakýmý
|
