Çocukluk dönemi, yaþam döngüsü içerisinde insan yaþamýný olumlu ya da olumsuz etkileyebilecek deneyimlerle dolu bir yaþam dönemidir. Bu dönemde çocuðun karþýlaþabileceði ve tüm yaþamýný olumsuz etkileyebilecek hatta bazen yaþamý tehdit edebilecek risklerden biri de çocuðun ihmale ya da istismara maruz kalmasýdýr. Çocuðun maruz kaldýðý ihmal ve istismarýn en yaygýn ve örseleyici olduðu durumlar ise genellikle aile içerisinde gerçekleþtiði durumlardýr. Aile ortamý içerisinde ve ebeveynler tarafýndan da gerçekleþtirilen ihmal ve istismarýn fiziksel, duygusal ve cinsel boyutlarý bulunmaktadýr. Literatürde sýkça yer bulan bu istismar ve ihmal türleri arasýnda az bilinen, görünürlüðü ve yaygýnlýðý görece daha az tespit edilebilmiþ olan fakat oldukça olumsuz etkilere sahip bazý özel istismar formlarý da bulunmaktadýr. Sarsýlmýþ bebek sendromu, munchausen by proxy sendromu (bakým verenin yapay bozukluðu) ve ebeveyne yabancýlaþma sendromu gibi durumlar ebeveyn marifetiyle çocuklarda görülen sendromlardýr. Bu istismar türleri az bilinirlikleri sebebiyle gözden kaçabilmekte ya da bir istismar biçimi olarak deðerlendirilmemektedir. Sebep ve sonuçlarý açýsýndan çeþitli benzerlikler ve farklýlýklar içeren bu tür istismar formlarýna iliþkin toplumsal farkýndalýðýn arttýrýlmasý yaþanan istismarýn görünürlüðü, fark edilmesi, açýða çýkarýlmasý, bütüncül yaklaþýmlar ve müdahalelerde bulunabilmesi açýsýndan oldukça önemlidir. Özellikle adalet, saðlýk, eðitim ve sosyal hizmetler gibi farklý alanlarda çocuklarla çalýþan meslek elemanlarýnýn istismarýn bu özel formlarýna yönelik geliþtirecekleri farkýndalýk ile koruyucu-önleyici, iyileþtirici ve rehabilite edici hizmetlerin çocuklarýn üstün yararý gözetilerek verilmesi mümkün olabilecektir. ORCID NO: 0000-0002-1500-6582
Anahtar Kelimeler: Çocuk Ýhmal ve Ýstismarý, Ebeveyne Yabancýlaþma Sendromu, Munchausen By Proxy Sendromu, Sarsýlmýþ Bebek Sendromu
|
