Çocuk istismarý; çocuðun yaþamýný, geliþimini ve saðlýðýný olumsuz yönde etkileyecek davranýþlarýn yetiþkin tarafýndan çocuða uygulanmasýdýr. Bu araþtýrmada, yetiþkinlerin çocukluk çaðýnda yaþamýþ olduklarý istismarý ve türünü tespit etmeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçek geliþtirmek istenmiþtir. Araþtýrma, bir ölçme aracý geliþtirme çalýþmasý olmasý bakýmýndan temel araþtýrma modelindedir. Araþtýrmacýlar çocukluk çaðýnda istismarý ortaya koyabilecek 87 maddelik madde havuzu hazýrlamýþ, uzman görüþleri ve tekrar incelemeler sonucunda 54 maddeye düþürülmüþtür. Araþtýrmanýn çalýþma gruplarýný yaþlarý 18 ile 71 arasýnda deðiþen 737 yetiþkin oluþturmaktadýr. Ölçme aracýna ait geçerlik kanýtlarý elde edilirken açýmlayýcý faktör analizi, doðrulayýcý faktör analizi ve ölçüt dayanaklý geçerlikten yararlanýlmýþ, güvenirlik kanýtlarý için Cronbach Alpha güvenirlik katsayýsý, madde kalan ve madde toplam korelasyonlarý incelenmiþtir. Yapýlan analizler sonucunda dört alt boyut (Duygusal Ýstismar, Fiziksel Ýstismar, Ekonomik Ýstismar, Cinsel Ýstismar) ve 26 maddeden oluþan bir yapý ortaya çýkmýþtýr. 26 maddelik nihai ölçeðin C-A güvenirlik katsayýsý 0.859 olarak elde edilmiþtir. Ölçeðin benzer ölçekler geçerliði için “Çocukluk Çaðý Travmalarý Ölçeði”nden yararlanýlmýþ ve iki ölçek puanlarý arasýnda orta düzeyde ve pozitif yönde bir iliþki olduðu bulunmuþtur (r=.652, p<0.01). Yapýlan analizler sonucunda test tekrar test güvenirliði için iki uygulama arasýnda yüksek düzeyde ve pozitif yönde bir iliþki olduðu bulunmuþtur (r=.868, p<0.01). Doðrulayýcý faktör analizi sonrasýnda uyum indekslerinin yapýnýn doðruluðu için kabul edilebilir düzeyde olduðu saptanmýþtýr. Araþtýrma bulgularý “Yetiþkinlerin Çocukluk Çaðý Ýstismarý Yaþantý Ölçeði”nin yetiþkinlerin çocukluk çaðýnda yaþamýþ olduklarý istismarý geçerli ve güvenilir bir þekilde ortaya koyabileceðini göstermiþtir. Çocukluk döneminde yaþanýlan istismarý ortaya koyan yaygýn bir ölçme aracý olmadýðýndan, ölçeðin bu konu kapsamýnda araþtýrma yapan diðer araþtýrmacýlara katký saðlayacaðý düþünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Çocuk Ýstismarý, Duygusal Ýstismar, Ekonomik Ýstismar.
|
