Öz: Savaþlar, kalýcý negatif etkileri olan kitlesel ve küresel birer travmadýr. Bu çalýþmanýn amacý; savaþlarýn çocuklar üzerindeki negatif etki ve sonuçlarýný ortaya koymak, savaþlarýn önlenmesi ve durdurulmasýna dair farkýndalýðý artýrmak ve savaþtan etkilenen çocuklarýn psiko-sosyal olarak desteklenmesine yönelik ivedi gereksinim ve yapýlabilecekler konusunda bilgi sunmaktýr. Birleþmiþ Milletler Çocuklara Yardým Fonu (UNICEF); 2011 yýlýndan bu yana son 12 yýldýr devam etmekte olan Suriye savaþýnda, 12 bin çocuðun çatýþmalarda ölmüþ ya da yaralanmýþ olduðunu rapor etmiþtir. Filistin Saðlýk Bakanlýðý; 7 Ekim 2023 tarihinde baþlayan çatýþmalardan bu yana son 21 günde Ýsrail tarafýndan katledilen Filistinli çocuk sayýsýnýn 3 bin 342 olduðunu bildirmiþtir. Dünya genelinde son 10 yýlda 2 milyondan fazla çocuk çeþitli çatýþmalar nedeni ile hayatýný yitirmiþ durumdadýr. Sað kalmayý baþarmýþ olan çocuklar üzerinde ise savaþlarýn; yaralanma, hastalanma, kalýcý bir þekilde vücut bütünlüðünün bozulmasý, ebeveyn kaybý, kardeþ kaybý, alýkonulma, kaçýrýlma, kaybolma, cinsel ve fiziksel istismar, tecavüz, ergen gebelikleri, yetersiz beslenme, evsiz kalma, eðitim-öðretimden yoksun kalma, saðlýk hizmetinden mahrum kalma, silahlý çatýþmalara fiilen katýlmak zorunda kalma, travma sonrasý stres bozukluðu, kaygý bozukluðu, depresyon, geleceðe dair ümitsizlik, patolojik yas, baðlanma bozukluklarý, ahlaki ve deðer sisteminde kayýplar gibi çok aðýr negatif etki ve sonuçlarý bulunmaktadýr. Dünya ülkeleri genelinde devam etmekte olan tüm savaþlarýn ve savaþ suçlarýnýn bir an evvel durdurulmasý birincil öncelik olmalýdýr. Savaþtan etkilenen tüm çocuklarýn temel güvenlikleri temin edilir edilmez psiko-sosyal olarak desteklenmesi ve rehabilitasyon süreçlerinin ivedilikle baþlatýlmasý gerekmektedir. ORCID NO: 0000-0003-1252-6096
Anahtar Kelimeler: Çocuk, Savaþ, Filistin, Savaþlarýn Durdurulmasý, Psiko-Sosyal Destek
|
