Gaslighting, buna maruz kalan bireylerin kendi düþüncelerinden þüphe etmelerine, özgüvenlerini yitirmesine, zihinsel dengesini zayýflatmasýna ve sonucunda gastlighting uygulayýcýsýna baðýmlý bir duruma gelmelerine neden olan psikolojik istismarýn bir türüdür. Obstetrik hizmetlerde gaslightining, eþitlik haklarý, ayrýmcýlýða maruz kalmama, bilgi, bütünlük, saðlýk ve üreme özerkliði dahil olmak üzere kadýn haklarýnýn belirli bir ihlal alaný olarak karþýlaþýlmaktadýr. Hamilelik, doðum ve doðum sonrasý ile ilgili saðlýk hizmetleri sýrasýnda hem kamu hem de özel saðlýk kurumlarýnda ortaya çýkar ve kurumsal ve toplumsal cinsiyete dayalý þiddetin çok faktörlü bir baðlamýdýr. Bu derlemenin amacý, gaslighting'in obstetrik hizmetlerde gebelik, doðum ve doðum sonrasý dönemde kadýn haklarýnýn kurumsal ve kiþilerarasý ihlali konusunun literatür doðrultusunda ele alýnmasýdýr. Literatür taramasýnda Pubmed, Web of Science, Sciencedirect ve Ulakbim Týp Veri Tabaný, veri tabanlarý taranmýþtýr. Anahtar kelimeler “doðum hizmetleri, gebelik, medikal gaslightining, obstetrik þiddet ” olarak belirlenmiþtir. Medical gaslightininge maruz kalýnan durumlar incelendiðinde; hizmetlere eriþiminin engellenmesi, tedavinin reddi, insanlýk dýþý muameleye maruz kalma, kadýnýn ihtiyaçlarýnýn ve aðrýsýnýn dikkate alýnmamasý, gereksiz týbbi iþlemlere zorlanma, ödeme yapýlmamasý nedeniyle saðlýk kurumlarýndan taburcu edilmeme veya kadýnýn kiþiliðinden çok fetüs ön planda tutulmasý þeklinde ortaya çýkmaktadýr. Gastligtininge maruz kalan kadýnlar bu tür þiddete maruz kalma korkusuyla saðlýk kurumlarýndan uzaklaþmakta ve bu sonuç coðrafi veya mali engellerden daha güçlü bir caydýrýcý olabilmektedir. Obstetrik gaslighting hakkýndaki farkýndalýk çalýþmalarý saðlýk profesyonellerinin gaslighting taktiklerine ne zaman geri döndüklerini fark etmelerine yardýmcý olabilir.
Anahtar Kelimeler: Doðum hizmetleri, Gebelik, Medikal gaslightining, Obstetrik þiddet
|
