Kadýna yönelik þiddet; kültürel, coðrafi, dini, sosyal ve ekonomik sýnýrlarý aþan ve insan haklarý ihlallerinin en yaygýn biçimlerinden biri olan küresel bir sorundur. Kadýna yönelik þiddet, kadýnlarý sosyal ve ekonomik yaþamda tam olarak yer alma haklarýndan mahrum eder. Cinsiyete dayalý þiddet ve aile içi þiddet, en yaygýn ve ayný zamanda kaba bir þekilde bildirilmeyen insan haklarý ihlalleridir. Moðolistan toplumunda toplumsal cinsiyete dayalý þiddet hakkýnda sýnýrlý bilgi, farkýndalýk ve bir dereceye kadar cinsiyete dayalý þiddetin kabul edilmesi, kanýt eksikliðini devam ettirebilmektedir. Maðdurlarýn çoðunluðunun kötüye kullaným bildirmediði gerçeði, yardým için sýnýrlý seçeneklere ve failin deðil, þiddet maðduru olarak suçlanan eðilimli sosyal ve kültürel normlara atfedilebilir.
Moðolistan’da aile içi þiddet ve dolaysýyla kadýna yönelik þiddet yýllardýr büyük sorun olarak devam etmektedir. Çalýþmada deðinilen bu sorunlar kadýnlarda büyük travmalara neden olmaktadýr. 2017 yýlýnda “Moðolistan’da Toplumsal Cinsiyete Dayalý Þiddet” üzerine bir alan araþtýrmasý yapýlmýþ ve bu araþtýrmaya 6914 kadýn katýlmýþtýr. Moðolistan’da daha önce baþkent Ulanbator ve 21 ilini tamamen dahil eden geniþ kapsamlý araþtýrma yapýlmaýþtýr. Söz konusu araþtýrma kadýnlar üzerine mülakat yoluyla ve randomize kontrollü olarak gerçekleþtirilmiþtir. Araþtýrma sonucunda Moðolistan’da her dört kadýndan biri çeþitli þiddet türlerine maruz kaldýðý ortaya çýkmýþtýr. Çalýþmada analiz kýsmý eksik kalmýþ ve yapýlan analizde teorik zeminden uzak kalmýþtýr.
Bu çalýþmanýn amacý ise, “Moðolistan’da Toplumsal Cinsiyete Dayalý Þiddet” adlý alan çalýþmasý veri alýnarak teorik bir zeminde tartýþmaya açmaktýr. Dolayýsýyla bu çalýþmada ilk olarak teorik olarak þiddet ve önleme türleri üzerine durulmuþtur. Ýkinci aþamada Moðolistan’da þiddete uðrayan kadýnlarý inceleme konusu edilip, yapýlmýþ olan alan araþtýrmasý üzerinden Moðol kadýnlarýnýn hangi þiddet türüne maruz kaldýklarý, hangi eðitim seviyesinde, hangi ekonomik düzeyde kadýnýn þiddetle karþý karþýya kaldýðý, evlilik biçimlerinin þiddet sürecini nasýl etkilediði ve þiddet sonrasý nasýl bir yol arayýþý içinde olduklarý ele alýnmýþtýr. Son olarak ele alýnan veriler ile teorik uyum arasýnda bir tartýþma yürütülmüþtür.
Anahtar Kelimeler: Þiddet, Moðolistan’da Þiddet, Kadýna yönelik þiddet, Toplumsal Cinsiyet.
|
