Bu çalışma, Platform (El Hoyo/Delik, Galder Gaztelu-Urrutia, 2019) filmini insansal ve toplumsal bağlamda inceleme esasına dayanıyor. İnsansal olan, “insan özünde kötüdür” felsefesi üzerinden tartışılıyor. Toplumsal olan ise sınıfsal eşitsizlikler, kapitalizm ve yoksulluk düzleminde ele alınıyor. Film anlatısının toplum eleştiri mi yoksa toplumsal bir özeleştiri mi sunduğu, çalışmanın sorunsalını oluşturuyor. Çalışmada inceleme nesnesi olarak Platform filminin seçilmesi, iki amaca dayalı. İlki filmin “şiddet” kavramını insan/toplum bağlamında düşünmeye elverişli bir zemin sunması. İkincisi, izlenme oranının yüksekliği ve filmin güncelliği. Filmlerin toplumsal hayatın çelişkilerine, değişimlerine farklı yanıtlar getirerek gerçekliğin inşasına katkı yaptıklarını ifade eden inşacı temsil kuramına yaslanan bu çalışmada, meta anlatıların dil oyunlarıyla kurduğu bağlama odaklanıldı. Elde edilen bulgular, filmde baskın ve bastırılmış terim olarak egemen olan karşıtlığın; birincil meta anlatı olan “Toplumsal Şiddet” ve ikincil meta anlatı olan “İçimizdeki Şiddet” meta anlatıları ile sağlandığını, filmin bu anlatı yapısıyla “Toplumsal Şiddet” meta anlatısı yanında saf tutup, “İçimizdeki Şiddet” meta anlatısının eleştirisini yaptığını ortaya koydu. Böylece, Platform’un, alt sınıf ve orta sınıf arasına ideolojik bir duvar çekerek yoksulları canavarlaştırdığı, insanlıktan çıkarıp orta sınıfın konforlu yaşantısına tehdit unsuru olabilecek tipler olarak sunduğunu iddia etmek mümkün hale geldi. Sonuç olarak bu çalışma, filmin yönetmeni Urrutia’nın “bu film toplumsal bir eleştiri değil, toplumsal bir özeleştiridir” söyleminin masum olmadığı sonucuna ulaştı.
Anahtar Kelimeler: Şiddet, Bencillik, Kapitalizm, Yoksulluk, Platform (El Hoyo/Delik).
|
