Covid-19'u Dünya Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020'de pandemik hastalık olarak ilan edilmiştir. Bu tür pandemiler kişiler ve toplumlar için stres kaynağı oluşturmakta ve özellikle sağlık çalışanlarının sözel, psikolojik ve fiziksel şiddete maruz kalma riskini arttırmaktadır.
Çalışmada Alanya Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Biriminde görev yapan sağlık personelinin Covid-19 salgını döneminde kendilerine yönelik şiddet davranışının karakteristiğini şiddetin türü, şiddeti uygulayan ve maruz kalanın özellikleri açısından salgın öncesi dönemdekilerle karşılaştırarak sonuçları tartışmak amaçlandı.
Çalışmada 10 ayrı sorudan oluşan bir anket sağlık çalışanlarına uygulandı. Çalışmaya 50 gönüllü dahil edildi. Gönüllüler Kadın Hastalıkları ve Doğum Biriminde çalışan Doktor, Öğretim Üyesi, Ebe, Hemşire, Tıbbi sekreter ve Temizlik personelinden oluşmaktaydı. Anketler Gönüllülere yüzyüze yöntemi ile uygulandı.
Anket çalışmamız aşağıdaki soruları içermekteydi.
COVİD-19 pandemi dönemi süresini salgın öncesi dönemle karşılaştırıldığında;
1. Hastalar sağlık personeline daha fazla sözel şiddet uygulamaktadır
2. Hastalar sağlık personeline daha fazla fiziksel şiddet uygulamaktadır
3. Hastalar sağlık personeline daha fazla psikolojik şiddet uygulamaktadır
4. Çalışma ortamında şiddete uğramam açısından endişeliyim.
5. Hastaların poliklinikte muayene sırası beklemeye tahammülü kalmamıştır.
6. Aciliyeti olmayan ameliyatların bir süre ertelenmesi şiddete eğilimi artırmıştır.
7. COVİD Pozitif hastalar kendini gizleyerek sağlık personeline karşı şiddet uygulamaktadır.
8. Sağlık kuruluşuna başvuran tüm hasta veya hasta yakınlarının Covid önlemlerine (maske,mesafe) uymamaları sağlık personeline karşı yapılan şiddete bir örnektir.
9. Sağlık çalışanlarının ek ödemelerini eksiksiz ve zamanında almamaları şiddete bir örnek olabilir.
10. Sağlık kurumumuzun tüm birimleri COVİD riski taşırken, servislerin COVİD ve DİĞER birimler olarak ayrıştırılması şiddete bir örnek olabilir.
MATERYAL ve METOD
Anket çalışmasının içeriğindeki sorulara EVET/HAYIR şeklinde yanıt vermeleri istendi. EVET yanıtı 1 puan, HAYIR yanıtı 0 puan olarak değerlendirilerek toplam puan hesaplandı. 10 puan verenler COVİD salgınında ileri derecede şiddete maruz kalanları, 0 puan verener de salgın öncesi ile salgın sürecinde şiddette değişiklik olmadığını tercih edenleri gösteriyordu. Ayrıca sorular kendi içerisinde bağımsız olarak da değerlendirilerek sağlık çalışanlarının maruz kaldığı şiddetin türü, nedeni, uygulayanın veya maruz kalanın özellikleri araştırıldı.
BULGULAR
Toplam puan hesaplamasında; çalışmaya katılan toplam 50 gönüllüden 26 (%52)’sı 8, 12 (%24)’i 4, 10 (%20)’u 6, 2 (%4)’ü 3 puan vermiştir. ‘’Çalışma ortamında şiddete uğramam açısından endişeliyim.’’ Sorusuna ankete katılanlar’ın %97 si EVET yanıtını verdiler. Fiziksel, sözel veya psikolojik şiddete maruz kalanların sayısı 2 (%4) ile en alt seviyelerde idi.
SONUÇ
Pandemi tüm sağlık çalışanlarında (Doktor, Öğretim Üyesi, Ebe, Hemşire, Tıbbi sekreter ve Temizlik personelinden) şiddete uğramaları açısından ciddi endişe uyandırmıştır. Bu duygusal ve psikolojik açıdan tedirgin durumları, sağlık çalışanlarının bağışıklık sistemini daha da zayıflamasına neden olabilmekte ve enfeksiyonla mücadeleyi zorlaştırmaktadır. Salgın dönemini atlatabilmenin ilk koşulu sağlık çalışanlarının bedensel ve ruhsal sağlığının korunmasıdır.
Anahtar Kelimeler: Sağlıkta şiddet, Pandemi, Covid
|