Çocuklarda sağlıklı büyüme ve gelişme ile ilişkilendirilen anne bebek bağlanması aynı zamanda annenin olumlu ve uyumlu bir ebeveynlik sürdürmesinde de rol oynamaktadır. Bu bağ, çocuk sağlığına kısa/uzun vadede etkileri olan, zaman içerisinde gelişen birçok faktörden etkilenen özel ilişkidir. Her ne kadar bir bebeği beklemek umut/sevgi gibi duyguları yaşatıyor olsa da bu durum her bebek ve gebelik için geçerli olmayabilir. Annenin gebeliği sırasında yaşadığı stres, fiziksel ve duygusal şiddet doğum öncesi ve doğum sonrasında anne bebek bağlanmasını olumsuz etkilemektedir. Bunun yansıra istenmeyen gebelikler, annenin bebeğiyle ilgili olumsuz hatta düşmanca duygular beslemesine neden olabilmektedir. Olumsuz anne bebek bağlanması annede bebeğin fiziksel gereksinimlerine duyarsızlık, bebeğin bakımında daha az sorumluluk alma, bebekte ise susturulamayan ağlamalar, büyüme gelişme geriliği ve duygusal/fiziksel ihmal ve istismara neden olduğu bilinmektedir. Ayrıca sarsılmış bebek sendromu düşük anne bebek bağı ve istenmedik gebeliklerle ilişkilidir. Hamileliğin reddedilmesi ve olumsuz anne bebek bağının, çocuk istismarı ve bebekleri kasten öldürme konusunda belirleyici risk faktörleridir.
Doğum öncesi bakımda sağlık profesyonelleri daha çok gebeliğin fiziksel sağlığıyla ilgilenmektedir. Bu yüzden çocuğun gelecekteki psikososyal yaşamı ile ilgili alarm veren riskli durumları tanılama ve gerekli önlemleri almayla ilgili veri ve girişim yoktur. Çocuk ihmal ve istismarıyla mücadelede en önemli girişim önlemektir. Aile planlaması konusunda toplumun bilgi düzeyinin artırılması ile istenmeyen gebeliklerin önlenmesi, gebelikte olumlu ebeveynlik eğitimleri, gebelik yogası gibi stresi azaltan girişimler ve doğum sonunda anne bebek ilişkisinin yakından gözlemlenmesi hayati öneme sahiptir. Anne ile bebeğin zamanında bağ kurmasının anne bebek bağını güçlendirdiğinden hastanelerde doğum öncesi, sırası ve sonrasında anne bebek bağının artırılmasına yönelik prosedürler geliştirilerek uygulanması önemlidir
Anahtar Kelimeler: Çocuk, Bağlanma, istismar, anne
|
